Kolecistektomia Laparoskopike

Kolecistektomia Laparoskopike



Kolecistektomia laparoskopike eshte nje kirurgji minimale invasive ne te cilen perdoren incizione te vogla dhe instrumenta te specializuar per te hequr nje fshikez temthi te inflamuar ose te semure. Fshikeza e temthit eshte nje organ i vogel i lokalizuar direkt nen melci ne kuadrantin e djathte te siperm abdominal. Ajo depoziton bilen, e cila prodhohet ne melci. Fshikeza e temthit e leshon bilen ne zorre per te ndihmuar tretjen e yndyrnave. Tretja normale eshte e mundur te realizohet edhe ne mungese te fshikezes se temthit. Heqja e temthit eshte nje opsion trajtimi nese inflamohet ose demtohet rende nga semundja.

eshte e vertete se asnje operacion kirurgjikal nuk eshte ndikuar me shume se kolecistektomia nga shpikja e laparoskopise. Kolecistektomia laparoskopike eshte bere procedura e zgjedhjes rutine per heqjen e gureve ne temth apo heqjen e fshikezes se temthit dhe aktualisht eshte procedura me e shpeshte kirurgjikale abdominale ne vendet perendimore.

Kolecistektomia laparoskopike ofron avantazhe ne krahasim me kolecistektomine e hapur

Kolecistektomia laparoskopike ul dhimbjen postoperatore, zvogelon nevojen per analgjezine postoperatore, shkurton kohen e qendrimit ne spital nga 1 jave ne me pak se 24 ore dhe pacienti i rikthehet rutines se tij brenda 1 jave krahasuar me 1 muaj ne kolecistektomine e hapur. Kolectistektomia laparoskopike sjell permiresim kozmetik te shenjave te plages dhe permireson satisfaksionin e pacienteve ne krahasim me kolecistektomine e hapur.

Indikacionet

Indikacionet per kolecistektomine laparoskopike jane te njejta me kolecisektomine e hapur me ndryshimin se kirurgjia e hapur rezervohej vetem per paciente te rinj ne moshe dhe te dobet; ndersa laparoskopia ofrohet dhe per paciente te vjeter ne moshe dhe obeze.

Guret e temthit asimptomatike
* Guret e temthit me te medhenj se 3 cm ne diameter, sidomos kur guret gjenden ne pozicione te fshikezes se temthit me prevalence te larte per kancer te fshikezes se temthit.
* Ductus cistik i obliteruar kronik
* Fshikeza e temthit jo funksionale
* Fshikeza e temthit e kalcifikuar
* Polip I temthit me I madh se 10 mm ne diameter ose me tendence te rritet shpejt
* Traume e fshikezes se temthit

Guret e temthit simptomatike
* Kolika biliare * Kolecistiti akut
* Diskinezia biliare

Semundja komplekse e fshikezes se temthit
* Pankreatiti
* Koledokolitiaza
* Sindroma Mirizzi
* Fistula koledokoduodenale
* Kolecistiti akalkuloz
* Kanceri I fshikezes se temthit


Etiologjia Guret kolesterolik dhe guret pigmentare kane patogjeneze te ndryshme dhe faktor risku te ndryshem.


Gure kolesterolik

Guret kolesterolik jane te lidhur me gjinine, origjinen Europiane apo Amerikane dhe me rritjen e moshes. Faktor te tjere risku jane :

* Obeziteti
* Shtatezania
* Perdorimi narkotikeve
* Gjentika

Obeziteti, rezistenca insulinike.diabeti mellitus 2,hipertensioni arterial, hiperlipidemit, te gjitha keto jane te lidhura me rritjen e sekretimit te kolesterolit i cili eshte nje faktor madhor per zhvillimin e gureve.

Guret kolesterolik jane me te shpeshte te femrat qe kane bere disa lindje. Lidhur kjo me nivelet e larta te progesteronit, I cili ul kontraktilitetin e vesica fellea duke çuar ne retension dhe perqendrim me te larte te biles ne vesical fellea.

Disa medikamente jane te lidhur me formimin e gureve kolesterolinik. Estrogjenet te marre si kontraceptiv ose per trajtimin e kancerit te prostates rrisin sekretimin e kolesterolit biliar. Clofibrati dhe barnat e tjere hipolipidemik rrisni eliminim hepatik te kolesterolit nepermjet sekretimit biliar te tij duke rezultuar ne rritje te riskut per formimin e gureve kolesterolinik. Analoget e somatotstatines rrisin rriskun per shkak te uljes se zbrazjes se vesica fellea.

Guret pigmentar

Guret pigmentar te zinj ndodhin ne individ me turnover te larte te hemoglobines. Hemoliza si shkaktare e lidhur me guret pigmentar perfshin : anemine drepanocitare, sferocitozen hereditare dhe beta talasemine. Ne cirroze, hipertensioni portal shkakton splenomegali, kjo çon ne sekuestrim te rruazave te kuqe te gjakut, si pasoje kemi nje rritje modeste te turnoverit te hemoglobines. Afersisht gjysma e pacienteve me cirroze kane gure pigmentar.

Parakusht per zhvillimin e gureve kafe jane staza intraduktale dhe kolonizimi bakterial kronik i biles..


Semundjet te tjera :

Morbus Crohn, rezeksioni ileal apo patologji te tjera te ileumit ulin reabsorbimin e kriprave biliare dhe rrisin mundesin e zhvillimit te gureve.

Patologji apo gjendje tjera qe predispozojn zhvillimin e gureve jane:

* Djegiet
* Ushqimi parenteral
* Paralizat
* Traumat madhore

Formimi i gureve vjen si pasoje e uljes se stimulit enteral te vesical fellea qe ka si rezultat stazen biliare dhe formimin e gureve.


Epidemiologjia

Prevalenca e gureve te vesica fellea eshte e ndikuar nga shume faktor, si gjinia, raca, gjenetika dhe semundjet bashkeshoqeruese. Statistika ne SH.B.A.

Ne SH.B.A. rreth 20 milion njerez (10%-20% te adulteve) kane gure. Çdo vit 1%-3% zhvillojne gure ne rruget biliare dhe 1%-3% shfaqin simptoma. Çdo vit perafersisht 500,000 persona zhvillojne simptoma ose komplikacione nga guret e rrugeve biliare, duke e bere te nevojshme kolecistektomin.

Guret ne rruget biliare jane pergjegjes per 10,000 vdekje ne vit ne SH.B.A. Rreth 7000 vdekje jane pasoje e komplikacioneve akute, siç eshte pankreatiti akut. Rreth 2000-3000 vdekje jane pasoje e kancerit te vesica fellea.


Statistika Internacionale

Prevalenca e gureve kolesterolik ne kulturat perendimore eshte e njejte me ate ne SH.B.A. , por ne Azi dhe Afrike prevalenca eshte lehtesisht me e ulur. Sipas nje studimi Italian, 20% e femrave dhe 14% e meshkujve kane gure ne rruget biliare. Ne nje studim Danez, prevalenca e gureve ne rruget biliare ne personat e moshes 30 vjeç ishte 1.8% per meshkujt dhe 4.8% per femrat, prevalenca ne personat e moshes 60 vjeç ishte12.9% per meshkujt dhe 22.4% per femrat.
Prevalenca eshte me e larte ne popujt me origjine nga Europa Veriore, me origjine Hispanike dhe me origjine autoktone Amerikane.
Femrat kane predispozite me te madhe per zhvillimin e gureve, veçanerisht gjate viteve te tyre reproduktive.

Rreziku per te zhvilluar gure rritet me moshen. Guret jane patologji e rralle te femijet ne mungese te anomalive kongenitale ose çrregullimeve hemolitike.


KLINIKA


A.SHENJAT DHE SIMPTOMAT

Vetem 20-25% e pacienteve me gure te vesica fellea kane simptoma qe jane te lidhura direkt me guret. Jo te gjitha simptomat ne pacient me gure ne vesica fellae jane pasoje e gureve. Shpesh guret e vesica fellea zbulohen rastesisht gjate nje ekografie abdominale dhe jane asimptomatiik deri ne 80% te rasteve. Simptoma e pare pothuajse perhere eshte kolika biliare. Vetem ne 10% te pacienteve manifestimi i pare eshte ikteri, kolecistiti apo pankreatiti. Kolika biliare eshte pasoje e obstruksionit te duktusit cistik ose te duktusit komun biliar nga guri, i cili distendon visceren, duke dhene dhimbje viscerale, e cila shpesh eshte e forte, ne epigaster ose ne hipokondrin e djathte. Dhimbja shpesh irradiohet ne regjionin interscapular, ne shpatullen e djathte dhe ne krahe. Shpesh fillon ne menyre akute dhe mund te persistoj nga 15 minuta deri ne 5 ore. Pacienti mund te kete nauze, me ose pa te vjella. Shfaqa e simptomave gjate gjumit eshte e zakonshme. Pacientet mund te zhvillojne dhimbje pas ushqyerjes, ushqimet e pasura me yndyrna shpesh jane shkaku kryesore. Disa pacient kane dhimbje qe nuk ka lidhje me ushqyerjen.
Pas episodit te pare te kolikes biliare, rreth 30% e pacienteve nuk kane nje episod tjeter, por shumica e pacienteve te tjere vuajne nga dhimbjet dhe frekuenca e komplikacioneve eshte 1-3% ne vit. Per nje pacient qe nuk ka pasur kurre nje episod te kolikes biliare, frekuenca e komplikacioneve eshte 0.1-0.3%.
Guret e vesica fellea simptomatike quhen te pakomplikuar nese karakterizohet nga episode te dhimbjeve biliare me pak se 5 ore. Komplikacionet e gureve te vesica fellea duhen dyshuar nese nje episod i dhimbjeve biliare zgjat me shume se 5 ore dhe nese ekzaminimet laboratorike, shenjat dhe simptomat na orientojne per kolecistit akut, pankreatit biliar akut, obstruksion biliar.


B.EKZAMINIMET LABORATORIKE DHE IMAZHERIKE EKOGRAFIA – Ekografia e hipokondrit te djathte eshte metoda e zgjedhur per diagnozen e gureve te vesica fellea. Sensiviteti eshte me i madh se 95% per zbulimin e gureve me diameter 1.5mm ose me te medhenj. Me ekografi perveç gureve mund te shohim madhesine e vesica fellea, trashesine e mureve te kolecistes, madhesine e duktusit biliar komun. Guret biliar shfaqen si fusha ekogjenike qe len hije prapa tyre.


RADIOGRAFIA – Ndihmon ne zbulimin e gureve te vesica fellea, kalçifikimin e murit te vesica fe llea, ajrin ne kanalet e traktik biliar dhe kalçifikimin e pankreasit


KOLECISTEKTOMIA LAPAROSKOPIKE – eshte nje teknike qe konsiston ne heqjen e vesica fellea duke perdorur laparoskopin, nje instrument fiberoptik, i cili futet ne kavitetin abdominal.
Ekzistojne disa raste kur kolecistektomia laparoskopike mund te perdoret. Perdorimi i gjere i ekografise ka çuar ne rritje e zbulimit te rasteve me gure te vesica fellea asimptomatik.


Indikacinonet ne pacientet asimptomatik jane :

Pacientet me sistem imunitar te kompromentuar Prania e polipeve ne vesica fellea te cilet jane me te medhenj se 10mm ose te cilet rriten me shpejtesi Vesica fellea “Porcelan”
Guret me te medhenj se 3 cm ne diameter ne zonat anatomike me prevalence te larte per kancer te vesica felle


Indikacionet ne pacientet simptomatik jane :

Episode te kolikes biliar ne pacient me gure te identifikuar
Kolecistit akut
Pacientet me diskinezi biliare te diagnostikuar me kolecistokinin-HIDA kolecistoshintigrafi
Pacientet me pankreatit
Pacientet me koledokolitaze


Kunderindikacionet jane :

Koagulopati e pakontrolluar Paciente qe nuk tolerojne anestezine e pergjithshme Semundje te rende obstruktive pulmonare Insuficience kardiake kongjestive Kancer i vesical fellea


ANAMNEZA DHE EKZAMINIMI FIZIK

Anamneza e mire eshte shume e rendesishme per sigurimin e informacionve lidhur me patologjite shoqeruese te cilat mund te ndikojne ne trajtimin kirurgjikal
Pacientet me patologji kardiorespiratore mund te mos e tolerojne impaktin e CO2 te pneumoperitoneumit ne hedhjen kardiake ose eliminim e CO2. Pacientet me koagulopati, perdoruesit e antikoagulanteve, duhet te identifikohen dhe te menaxhohen.
Anamneza mund te identifikoje pacientet me risk me te larte per koledokolitiaze ( pacientet me ikter, pankreatit ose kolangit ) Ekzaminimi fizik i abdomenit zbulon cikatricet nga nderhyerjet e meparshme, herniet, stomat te cilet mund te pengojne vendosjen e portave.


PLANIFIKIMI PREOPERATOR

Ne zonen preoperatore, pacienti pytet nese ekziston ndonje shqetesim i cili nuk ishte present gjate vizites se fundit klinike dhe qe mund te jete faktor i rendesishem, per shembull : nje infark miokardial .
Pacientit i kerkohet te urinoj, te zbraze plotesisht veziken urinare para nderhyerjes kirurgjikale, per te shmangur vendosjen e kateterit Folley i cili nuk eshte i indikuar gjate kolecistektomise laparoskopike.
Marrja e konsentit, rishikimi i analizave laboratorike dhe imazherike.


POZICIONIMI I PACIENTIT

Pacienti vendoset ne pozicion supin, me doren e djathe te ekstenduar.
Vendoset nje tub orogastrik per dekompresion te stomakut.
Kirurgu primar qendron ne te majte te pacientit, ndersa asistenti i kirurgut nga ana e djathte e pacientit.
Kamera laparoskopike, burim drite, elektrobisturia